Skrzynka skarg: budżet obywatelski nie dla wszystkich

Skrzynka skarg, pochwał i pomysłów:
Swoje uwagi dotyczące ostrołęckiego Budżetu Obywatelskiego na 2017 rok przesłał do naszej redakcji czytelnik Ryszard. Jak twierdzi pismo w tej sprawie skierował również do władz i radnych miasta.

Na wstępie czytelnik zaznaczył, że swoje spostrzeżenia chciał przedstawić bezpośrednio radnym miasta, jednak nie mógł się z nimi skontaktować. Jak twierdzi udało mu się znaleźć adresy e-mailowe jedynie do prezydium rady jak i do radnego Macieja Kleczkowskiego, który swój adres zamieścił na Facebooku. Według ostrołęczanina na stronie internetowej ratusza powinny być zamieszczone dane kontaktowe do osób, które reprezentują obywateli w samorządzie.

Poniżej pismo czytelnika w sprawie Budżetu Obywatelskiego:
Chciałbym zaznaczyć, że cieszę się z wprowadzenia Budżetu Obywatelskiego w naszym mieście. Pozwala to przeciętnemu obywatelowi poczuć, że jego głos, czy też pomysł ma znaczenie. Dodatkowo umożliwia realizację wielu przedsięwzięć, na które ciężko jest wygospodarować środki z budżetu. Jednak pomimo pozytywnego odbioru, poniżej przedstawię swoje przemyślenia dot. obecnych rozwiązań zastosowanych zarówno w pierwszej, jak i w drugiej edycji Budżetu Obywatelskiego w Ostrołęce.

Po pierwsze część projektów nie spełnia obowiązującego regulaminu, jednak mimo to zostały one dopuszczone do głosowania. Jest to bardzo obszerny punkt. Po zeszłorocznym sukcesie Przedszkola Miejskiego nr 10 w Ostrołęce, w tym roku swoje pomysły zgłosiło więcej placówek - łącznie cztery przedszkola. Ten sam punkt dotyczy Domu Pomocy Społecznej w Ostrołęce, który również znalazł się na liście projektów do realizacji w 2016 r.

Przypominam, że regulamin budżetu stanowi jasno, że teren musi być ogólnodostępny (§ 2 pkt 1). Pewnego dnia wybrałem się na objazd po placówkach zgłoszonych w obu edycjach do budżetu i jakież było moje zdziwienie, gdy okazało się, że wszystkie były zamknięte na cztery spusty. Co więcej, przedszkola startujące w tej edycji mają już place zabaw i widać, że nie mają zamiaru udostępniać tego terenu po godzinach pracy placówki (zazwyczaj są czynne od 6.00 do 17.00).

Czy ktoś z osób decyzyjnych podejmie próbę wytłumaczenia kilkuletniemu dziecku, dlaczego za ogrodzeniem jest nowy plac zabaw, ale nie można z niego korzystać w dni powszednie po godzinie 17.00, ani w żadne weekendy? W dni wiosenne i letnie rzesze rodziców chętnie skorzystałoby z takich placów, jednak do godziny 17.00 są w pracy. Z kolei w soboty i niedziele ta możliwość jest im odbierana. Dodatkowo przypominam, że być może niedługo zmieni się sposób spędzania wolnego czasu w niedzielę z racji planowanego zakazu handlu w tym dniu. Wtedy pojawi się jeszcze większe zapotrzebowanie na place zabaw, parki itd. Już teraz w ciepłe dni parki zabaw przeżywają oblężenie (proszę spojrzeć chociażby na park miejski, czy park na osiedlu Bursztynowym).

Czy przedszkola wpuszczą na swój teren osoby z zewnątrz w godzinach pracy placówki, aby mogły korzystać z placu zabaw, który został zrealizowany z Budżetu Obywatelskiego?

W ubiegłym roku 75 tys. zł zostało przeznaczone na realizację zadań na terenach zamkniętych (przedszkole i DPS). W tym roku jeszcze nie wiadomo, ale znając zasięg przedszkoli i biorąc za przykład inne miasta (np. Łódź w poprzednich edycjach), w tym roku ta kwota zapewne zostanie przekroczona. Czy w ciągu tych dwóch lat miasto stworzyło bądź doinwestowało jakieś inne, ogólnodostępne place zabaw?

Dodatkowy akapit poświęcę Domowi Pomocy Społecznej w Ostrołęce. W poprzedniej edycji zagospodarowany został teren ogrodu. Jak można mówić o ogólnodostępności terenu, jeśli wejścia na plac strzeże stróż i szlabany? Czy osoba postronna, która nie ma bliskich wśród osób korzystających z pomocy DPS może wejść na teren ogrodu i spędzić tam czas wolny? W tym roku pojawił się projekt kupna sceny na terenie DPS. Czy będzie można zorganizować tam koncert Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, czy też spotkanie z mieszkańcami z okazji Wigilii (na wzór małej sceny przy Kupcu)? Czy też wręcz przeciwnie, będzie zakaz ze względu na przebywające w ośrodku osoby?

Problem z ogólnodostępnością był nagłaśniany wielokrotnie. Informowały o nim liczne media i instytucje społeczne. W Białymstoku radni Prawa i Sprawiedliwości z projektu budżetu na 2017 rok postanowili wyłączyć tereny szkół właśnie z tego powodu. Takie dane pochodzą z artykułu zamieszczonego w Portalu Samorządowym pt. "Szkoły w budżecie obywatelskim? To niesprawiedliwe" z dnia 20 maja 2016 roku. Proszę nie zrozumieć powyższego wywodu źle. Nie żałuję pieniędzy na te placówki, jednak finansowanie powyższych projektów nie powinno pochodzić z Budżetu Obywatelskiego.

Po drugie chciałbym zwrócić uwagę na zbyt krótki czas między etapami. Osoby chcące zgłosić projekty do Budżetu Obywatelskiego muszą bacznie pilnować terminów. Co w przypadku wyjazdu na tygodniowy urlop? Wówczas nie mamy możliwości zgłoszenia swoich propozycji. Ponadto zbyt krótki czas między ogłoszeniem projektów pod głosowanie i zbyt mało czasu na oddanie głosu uniemożliwiają skuteczną promocję swojego pomysłu.

Trzeci problem to brak ścieżki odwoławczej od decyzji komisji, która ma władzę ostateczną i decyduje we wstępnej fazie o "być albo nie być" projektów. Nie ma możliwości, aby tę decyzję zmienić. Nawet pisząc pismo (np. takie jak moje) niewiele można wskórać. Zanim skarga zostanie rozpatrzona, głosowanie na projekty już się zakończy i próżno będzie dochodzić swoich praw. Pozostanie sformułowanie "prosimy spróbować za rok".

Po czwarte brakuje zamieszczonych opisów projektów. W przedstawionej do głosowania liście znajduje się sam tytuł projektu, bez opisania jego lokalizacji, czy też przybliżenia jego założeń. Skąd osoba głosująca ma wiedzieć, co autor miał na myśli zgłaszając projekt pt. "Zagospodarowanie skwerku przed budynkiem przy ul. S. Jaracza 8"? Zachodzę w głowę czy powstanie tam parking, czy może wręcz przeciwnie, powstaną tam słupki uniemożliwiające wjazd samochodom? Może ławki, lub po prostu zagajnik? Kolejnym przykładem jest projekt pt. "Zagospodarowanie oczka wodnego wraz ze skwerem otaczającym oczko pod nazwą skwerek ekologiczno-rekreacyjny". Gdzie to oczko się znajduje? Czy zagospodarowanie polegać będzie na kupnie łodzi, zarybieniu czy też zasypaniu tego oczka? Niewiele lepiej jest z innymi projektami, np. "Stworzenie systemu parkingów rowerowych na terenie miasta Ostrołęki". Czy te parkingi mają powstać pod urzędami, czy pod placówkami handlowymi, które są w prywatnych rękach? Ile ich ewentualnie powstanie? Kolejny punkt i kolejna zagadka to projekt "Scena z zadaszeniem i podjazdem dla osób niepełnosprawnych w ogrodzie terapeutycznym Domu Pomocy Społecznej w Ostrołęce przy ul. Rolnej 27". Czy na scenie odbywać się będą koncerty? Jaka to scena, ile osób może pomieścić? Kto będzie mógł z niej korzystać? Kto będzie płacił za jej konserwację czy przeglądy? Czy osoba postronna korzystająca ze sceny nie będzie przeszkadzać w funkcjonowaniu DPS? Przy projekcie "Monitoring osiedlowy na bloku mieszkaniowym przy ul. Braterstwa Broni 1 na osiedlu Wojciechowice" pojawia się pytanie, kto będzie zarządzał monitoringiem? Do kogo będzie trzeba się zgłosić z prośbą o udostępnienie nagrania z monitoringu, np. w przypadku zarejestrowania wykroczenia przez kamerę?

Tworzy to też pole do niedopowiedzeń. Nieuczciwy autor projektu może mówić różne założenia, w zależności od potrzeb danych grup. Osobom zmotoryzowanym będzie mówić, że zagospodarowanie polegać będzie na wytyczeniu parkingu, natomiast rodzicom, że na skwerku powstanie plac zabaw. Nie ma możliwości na weryfikację - może poza próbą kontaktu z urzędem. Przypominam jednak, że głosowanie trwa tylko tydzień.

Po piąte należy zwrócić uwagę na brak odpowiedniej promocji Budżetu Obywatelskiego. W Ostrołęce w budżecie na 2016 rok zagłosowały 2 343 osoby, z czego prawie połowa na projekt placu zabaw w przedszkolu (wspomniany wcześniej). W Łomży, w analogicznym okresie, oddano 24 321 głosów! Ponad dziesięciokrotnie więcej! Wynika to m.in. ze "skondensowania" w naszym mieście wszystkich etapów budżetu do praktycznie jednego miesiąca. Lepiej zaplanować procesy długofalowe i w tym czasie informować o budżecie na przystankach autobusowych, w mediach, w szkołach, urzędach itd.

W ostatnim punkcie chcę zwrócić uwagę na brak zapisów w regulaminie traktujących o "dopełnieniu" kwoty budżetu. W zeszłym roku kwota przeznaczona na budżet wynosiła 100 tys. zł, jednak pan prezydent postanowił powiększyć jej pulę, aby zakwalifikował się też trzeci projekt z listy. Jest to zachowanie bardzo prospołeczne, niemniej sposób postępowania powinien być jasno zapisany w regulaminie. Proszę wyobrazić sobie następującą sytuację. Budżet wynosi 200 tys. zł, najwięcej głosów uzyskał projekt za 190 tys. zł, drugi w kolejności za 150 tys. zł, a trzeci za 10 tys. zł. Czy w takiej sytuacji do realizacji będą brane pod uwagę dwa pierwsze projekty? Logiczniej byłoby zrealizować zadania numer jeden i trzy, aby łącznie dopełniły kwotę budżetu, jednak należy to zapisać w zasadach. Takie rozwiązanie jest stosowane w wielu miastach w ramach Budżetu Obywatelskiego i jest sprawiedliwe. Od razu znane są reguły gry, nie obciąża się też nadmiernie budżetu. Podsumowując, najpierw należy wziąć pod uwagę liczbę głosów, jednak jeśli projekt kosztuje za dużo w stosunku do pozostałej puli, to realizacji podlegać powinny projekty, które uzyskały mniej głosów, ale na które znajdują się środki.

Biorąc pod uwagę powyższe wywody wnioskuję o wykreślenie z Budżetu Obywatelskiego na 2017 rok projektów znajdujących się na terenach, które nie są ogólnodostępne (projekty numer cztery, pięć, osiem, dziewięć, dwanaście) bądź wymuszenie na dyrekcji tych placówek, aby udostępniały teren placu zabaw/sceny dla osób postronnych.

Czy miasto ma zamiar wyegzekwować od Przedszkola Miejskiego nr 10 w Ostrołęce udostępnianie terenu placu zabaw również w czasie, gdy placówka nie funkcjonuje?

Czy w ciągu ostatnich dwóch lat miasto stworzyło bądź doinwestowało jakieś inne, ogólnodostępne place zabaw?

Wyświetleń: 4486

 

17:38, 27.10.2016 r.

---