Aktualności

Dokładnie 105 lat temu wojska niemieckie zdobyły spaloną Ostrołękę (zdjęcia)

Dokładnie 105 lat temu niemieckie wojska zdobyły Ostrołękę. Niestety to smutna rocznica. Tego samego dnia Rosjanie doszczętnie spalili nasze miasto, a o skali zniszczeń mówiło się długo nawet za granicą. Wyjątkowe wspomnienie wydarzeń sprzed 105 lat opracował dla naszych czytelników Jacek Czaplicki.

Do 13 lipca 1915 roku trwały ponad czteromiesięczne walki pozycyjne na froncie, który na północ od Ostrołęki ustabilizował się w rejonie: Jednorożec, Brodowe Łąki, Zawady, Wach i Lipniki. Tego dnia ruszyła niemiecka ofensywa, z wyniku której przełamano obronę wojsk rosyjskich.

Po kilku dniach walk, w nocy z 20 na 21 lipca 1915 r. większość wojsk rosyjskich opuściła tereny na północ od rzeki.

Reklama

Narew na przedpolu Ostrołęki

W wielu miejscach oddziałom niemieckim udało się przekroczyć rzekę Narew, ale dziwnym zrządzeniem losu, to właśnie przeprawy pod Ostrołęką zatrzymały część armii generała Gallwitza. Oddanie bez walki przez Rosjan przedmościa pod Ostrołęką okazało się dla Niemców dużym zaskoczeniem, gdyż nie zorganizowali oni nawet pościgu. Rosjanie mogli spokojnie obsadzić umocnienia brzegu wschodniego.

23 lipca 1915 r. wieczorem 83. Dywizja Piechoty stała pomiędzy Sieluniem a Kołakami, na prawym skrzydle niemieckiego korpusu atakującego w rejonie Ostrołęki. 2. Dywizja Piechoty zajmowała odcinek na północ od niej, aż do rzeki Omulew. Lewe skrzydło stanowiła 37. Dywizja Piechoty rozmieszczona pomiędzy rzekami Omulew a Rozogą.

Po ogólnikowym rozpoznaniu, dowódca korpusu zdecydował o sforsowaniu Narwi na odcinku pomiędzy Kamianką a Korczakami i rozpoczęciu działań w godzinach porannych 24 lipca 1915 r

Tego dnia oddziałom niemieckim udało się uchwycić tylko niewielki przyczółek na południowym brzegu Narwi.

Rosjanom udało się jednak zablokować oddziały niemieckie na południowym brzegu rzeki Narew, tak, że kilka batalionów niemieckich odciętych na małym skrawku terenu nad Narwią wykrwawiało się aż do 31 lipca, kiedy to dywizjom niemieckim atakującym od strony Goworowa udało rozbić pierścień Rosjan wokół przyczółku pod Kamianką.

W dniu 25 lipca 1915r, niemiecka 54. Dywizja Piechoty, przybyła pod Ostrołękę prosto z frontu zachodniego, dostaje rozkaz forsowania Narwi i zdobycia Ostrołęki, aby odciążyć walczące oddziały na przyczółku pod Kamianką.

Forsujące oddziały zostają jednak zatrzymane na rzece przez przygotowanych Rosjan. Jedynie w okolicach ujścia rzeki Omulew paru plutonom udaje się zdobyć kilka łach na rzece i część grodziska, które wtedy było jeszcze wyspą. Jednak wieczorem, wykrwawione oddziały niemieckie wycofują się na pozycje wyjściowe. Po tym nieudanym ataku na Ostrołękę, generał Gallwitz powstrzymał rozkazem dalsze próby zdobycia miasta.

Również na północny wschód od Ostrołęki, pod Nowosiedlinami, dywizja Seydewitz'a w dniu 25 lipca rozpoczęła forsowanie Narwi. Udało się jej uchwycić przyczółek na południowym brzegu, ale podobnie jak pod Kamianką Rosjanie blokowali przyczółek. Korpus Sejdewitz'a (na przyczółku Seydewitz został wzmocniony kolejną dywizją i miał już pod rozkazami korpus, którym dowodził dopóki nie zdobył Białegostoku) dopiero 4 sierpnia 1915 roku przełamuje pierścień obrony Rosjan.

4 sierpnia 1915 r., po przełamaniu przez oddziały niemieckie rozbudowanych pozycji obronnych Rosjan, gdy ostatecznie stracili oni ostatnią linię obrony na nasypie kolejowym z Ostrołęki do Wyszkowa, wojska rosyjskie opuszczają Ostrołękę. Nie było jednak zamiarem Rosjan oddanie miasta z ważnym węzłem kolejowym, miasta, które mogło stać się zapleczem dla wojsk niemieckich.

Reklama

Miasto zostało podpalone

Zadanie to zostało wykonane bardzo dokładnie. Rozkaz, by cofające się oddziały armii rosyjskiej zostawiały za sobą tylko spaloną ziemię, został wykonany skrupulatnie. Miasto spalone, ludność z okolic pognana na poniewierkę, zapasy żywności zniszczone, zboża na polach częściowo tylko zebrane, również spalone, zwierzęta hodowlane, których nie dało się zabrać, wybite.

Niemcom udało się przechwycić przed samym zniszczeniem dworzec kolejowy.

Reklama

Niemcy w szoku

Do tej pory najbardziej zniszczonym miastem w oczach Niemców był Kalisz (do zniszczenia Kalisza przyczynili się jednak bezpośrednio Niemcy), teraz napotkali miasto doszczętnie zniszczone. Zniszczona Ostrołęka stała się tematem wielu zdjęć i pocztówek. Dwa z nich zamieszczam w artykule. Podpis pod zdjęciami, które wykonał fotograf o nazwisku Chill, brzmi: Straßenbilder aus Ostrolenka, die an Pompeji erinnern.

Sceny z ulic Ostrołęki przypominają Pompeje

Zobacz także:

Wojna w Lipnikach czyli co działo się na Kurpiach sto lat temu (zdjęcia)

O autorze

Jacek Czaplicki, wędrowiec rowerowy badający zapomniane miejsca oraz historie Kurpiowszczyzny i okolic, autor facebookowego profilu "Rowerem wokół Ostrołęki", na którym znajduje się wiele lokalnych ciekawostek historycznych z zapomnianymi cmentarzami włącznie.

Więcej felietonów w dziale Mało obiektywnie.

komentarze: -

08:58, 04.08.2020r.