Aktualności

Kurpiowska ligawka. Cóż to za instrument i kiedy możemy go usłyszeć? (zdjęcia)

Muzeum Kultury Kurpiowskiej przypomina adwentowe zwyczaje Kurpiów. Tym razem bohaterką wpisu została ligawka - charakterystyczny, drewniany instrument, na którym grywano na terenach Puszczy Kurpiowskiej i grywa się do dziś przy okazji ważnych wydarzeń, świąt czy okolicznościowych imprez.

Ligawa to długi instrument z ustnikiem, zazwyczaj wykonywany z wygiętego i wydrążonego drewna - najczęściej z gałęzi sosny, świerku lub wierzby.

Reklama

Jak działa ligawka? Kiedy na niej grano?

- Jest to instrument ludowy o prostej budowie, zakwalifikowany do grupy aerofonów. Oznacza to, że źródłem dźwięku jest drgający słup powietrza, pobudzony odpowiednią techniką zadęcia. Dobrze wykonana i wykorzystana ligawa potrafiła unieść głos na kilka kilometrów. Profesjonalistami gry na tej łukowato wyprofilowanej trąbie, prócz aniołów, byli chłopcy i mężczyźni ze wsi. Niegdyś służył pasterzom do nawoływania mieszkańców wioski do wypędzenia dobytku na gromadzkie pastwiska. Wraz z zanikiem wspólnego wypasu rola ligawy w życiu pasterzy zanikła. Używali ją też oryle. Jej doniosły głos rozdzierał poranne mgły nad wodami, budząc ludzi spławiających drewno. Trąbiono również wieczorem, gdy nadeszła pora spoczynku - czytamy na stronie Muzeum Kultury Kurpiowskiej.

Reklama

Dźwięki ligawki słyszymy jeszcze na Kurpiach

Ten stary instrument przetrwał jeszcze w niektórych rejonach Polski. Zachował się m.in. w obrzędowości religijnej na Podlasiu i Mazowszu, w tym na Kurpiach.

- Można było usłyszeć go w czasie adwentu, gdy młódź chodziła po wsi, trąbiąc rano na roraty i wieczorem. W niektórych wsiach na Kurpiach, w ostatni dzień adwentu, przed pasterką, chłopcy gromadzili się z ligawami pod kościołem i trąbili naprzemiennie, oznajmiając, każdy według własnych umiejętności i możliwości instrumentu, koniec okresu wyczekiwania na przyjście Pana Jezusa - czytamy na stronie muzeum.

Reklama

Poniżej można obejrzeć ligawki ze zbiorów MKK. Pierwsza pozyskana została w Kadzidle i ma długość 105 cm, druga pochodzi z Dębnik, a jej długość wynosi 102 cm.

Fot. MKK w Ostrołęce

komentarze: -

10:40, 26.12.2020r.