Aktualności

Wielkanoc w polskich domach z gośćmi z Ukrainy (zdjęcia)

Tegoroczna Wielkanoc jest wyjątkowa. Ukrainki, które uciekły przed wojną do naszego kraju, do świątecznego stołu zasiadają w polskich rodzinach, z dala od swoich mężów. Także w Ostrołęce i powiecie ostrołęckim wielkanocne śniadanie w tym roku było wyjątkowe. Zobaczcie, jak wyglądało to niezwykłe świętowanie.

W Ukrainie dominującym wyznaniem jest prawosławie, ale wielu wiernych to grekokatolicy i katolicy. Święta Wielkanocne w Kościele katolickim wypadają w tym roku 17 kwietnia, a prawosławne i greckokatolickie tydzień później - 24 kwietnia. Wszystko dlatego, że wyznania kierują się innymi kalendarzami - gregoriańskim i juliańskim. W tym roku wielu z nas spędza święta z gośćmi z Ukrainy. Prawosławne, a więc i ukraińskie święta trwają trzy dni - w niedzielę, poniedziałek i wtorek, od 24 do 26 kwietnia.

Reklama

Polsko-ukraińska Wielkanoc

W wielu polskich domach, również na terenie Ostrołęki i powiatu ostrołęckiego, przebywają obecnie uchodźcy z Ukrainy. Uciekając przed wojną, schronili się w naszych domach, w hotelach, internatach czy wiejskich świetlicach. W wielu miejscach tegoroczne Święta Wielkanocne spędzamy z naszymi gośćmi zza wschodniej granicy. Łączymy zwyczaje i mieszamy potrawy, dzielimy się święconym jajkiem, życzymy sobie nawzajem zdrowia, pokoju i lepszych czasów.

W domu Jarosława Kossakowskiego w Olszewie-Borkach przy wielkanocnym stole zasiedli Andrij i Masza. To młode małżeństwo z Ukrainy. Gdy we wrześniu ub. roku brali ślub w rodzinnych Sumach (obwód sumski, Ukraina), o wojnie jeszcze nikt nie myślał. Oni za to myśleli o stałej pracy w Polsce. Andrij do naszego kraju po raz pierwszy przyjechał w 2019 roku, gdy miał 24 lata. Studiował medycynę, a w Polsce znalazł pracę jako rejestrator medyczny. Szybko nauczył się języka, lecz wrócił do Ukrainy, by ukończyć specjalizację w zakresie chorób zakaźnych. Dzisiaj pracuje w przychodni w Jednorożcu (pow. przasnyski) jako lekarz, który posiada już wszystkie wymagane polskim i unijny prawem zezwolenia potrzebne do wykonywania zawodu.

Masza ma 24 lata. Do Polski przyjechała 21 lutego br., zaledwie trzy dni przed rosyjską napaścią. Jest na ostatnim roku studiów medycznych na uniwersytecie w Sumach. Zajęcia, pomimo wojny, prowadzone są online. W wolnym czasie uczy się języka polskiego. Wie, że powrót do Ukrainy będzie trudny lub niemożliwy, ale marzy o tym, by w rodzinnych stronach sytuacja ustabilizowała się, by mogła regularnie odwiedzać rodzinę. W Ukrainie zostali jej rodzice i starszy brat. Nie chcieli uciekać przed wojną. Masza w Ukrainie pracowała jako pielęgniarka i ratowniczka medyczna. Obecnie mieszka z mężem w Jednorożcu. Święta Wielkanocne spędzają bez rodziców, rodzeństwa i przyjaciół. Tak jak wielu sąsiadów zza wschodniej granicy, są gośćmi w polskich domach.

Przy wielkanocnym stole w domu Jarosława Kossakowskiego zabrakło dzisiaj Olgi i Alony, które na początku kwietnia opowiedziały nam o swojej ucieczce przed wojną. W ich rodzinnych stronach jest niespokojnie. Psychicznie obciążone lękiem o swoich mężów i członków rodzin, nie były w stanie celebrować Wielkanocy.

Alona i Olga uciekły przed wojną do Ostrołęki. "Nikt nie odmówił nam pomocy".

Wielkanoc w Polsce i w Ukrainie. Podobieństwa i różnice

Zwyczaje wielkanocne w Polsce i Ukrainie są bardzo podobne, choć różnic też nie brakuje. Największa różnica to data - katolicy obchodzą Wielkanoc tydzień wcześniej, ale Ukraińcy, podobnie jak Polacy, święcą potrawy, dzielą się jajkiem, tworzą pisanki, biorą udział w uroczystych nabożeństwach i oblewają się wodą w drugi dzień świąt.

Podobieństwa:

Wielki Piątek - w tym dniu rozpoczyna się ścisły post.
Prawosławni, podobnie jak katolicy, święcą pokarmy w Wielką Sobotę. W koszyku znajdują się podobne pokarmy jak w Polsce - jajka, ser, wędlina, słonina, sól, masło, ale też tzw. paskę, czyli babkę drożdżową.
Zdobią jajka, wykonują tradycyjne pisanki.
W Niedzielę Wielkanocną wczesnym rankiem rodzina zasiada przy stole, aby celebrować śniadanie wielkanocne. W pierwszej kolejności każdy zjada poświęcone jajko. Następnie poświęconą paskę dzieli się na wszystkich domowników.
Poniedziałek Wielkanocny, podobnie jak w Polsce jest "lany". Młodzież polewa się wodą.

Reklama

Różnice:

Wielki Piątek - w cerkwi wystawiane jest płótno tzw. Płaszczenicę, przedstawiające zmarłego Chrystusa w grobie.
Polska nazwa - Wielkanoc - wskazuje na wielką noc, natomiast ukraińska - Wełykdeń - na wielki dzień.
Wielkanoc w Ukrainie poprzedza dłuższy post, który trwa 49 dni, w Polsce natomiast pościmy 46 dni.
W nocy z soboty na niedzielę rodziny biorą udział w wielkanocnym nabożeństwie. Odpowiednikiem nasze Rezurekcji jest Jutrznia Paschalna, która jednak nie zaczyna się o świcie, a tuż przed północą.
Zamiast Niedzieli Palmowej jest Wierzbowa Niedziela. W niedzielę święci się wierzbowe gałązki w cerkwi. Po nabożeństwie symbolicznie stuka się gałązkami domowników, mówiąc: "nie ja biję, wierzba bije", "za tydzień Wełykdeń". Po tym geście następuje składanie sobie nawzajem zdrowia, szczęścia i bogactwa. Gałązki wierzby przetrzymuje się w domu cały rok, jako symbol ochrony domostwa.
Czysty czwartek, czyli ostatni czwartek przed Wielkanocą. Rano po przebudzeniu, dzień zaczynają kąpielą. Jest to symbol oczyszczenia, zmycia z siebie zmęczenia i trwogi. W tym dniu rodziny sprzątają domy i podwórka, przygotowując się do świąt. Gospodynie pieką świąteczną paskę, czyli drożdżowe ciasto.
Wielka Sobota - tego dnia w Ukrainie pije się tylko wodę.
W Wielkanoc każdą napotkaną tego dnia osobę pozdrawia się, mówiąc: "Chrystus zmartwychwstał, prawdziwie zmartwychwstał".
Tydzień po Wielkanocy w Ukrainie obchodzi się święto zmarłych. Ukraińcy udają się na cmentarz biesiadować, zabierają ze sobą jedzenie, gdyż zgodnie z tradycją pokarmem i napojami należy podzielić się ze zmarłymi krewnymi.

Artykuł powstał we współpracy z Katarzyną Koksą.

komentarze: -

16:24, 17.04.2022r.