"Kilka myśli, co nie nowe". O Eugeniuszach

Obiecałem napisać o Eugeniuszu. Nie wiem kim jest, ani jak wygląda. Szkoda czasu na takiego bęcwała i bęcwałopodobnych rzezimieszków. Słowo się jednak rzekło, a słowo, droższe od pieniędzy. Zatem: niemal telegraficznie!

Jerzy Pilch często wspominał młodość durną i chmurną. Nie zasłaniał oczu. Kłócił się niemiłosiernie. Nogą często drzwi uchylał. Dopiero w starości przysiadał przy wartkim strumieniu, moczył nogi w chłodnej wodzie i czekał, aż trupy jego wrogów przypłyną same. Należałoby uczynić podobnie. Ale już mistrz Antoni Słonimski nazywał starość stanem zbyt przezornym i tępym. Zachęcał do życia ostrego jak klinga, krzesania iskier śmiałości, sięgania po słońce i najdziksze ostępy. Orzeł to jednak nie lis. Ale nawet lisiemu Eugeniuszowi trzeba odpowiedzieć. Stąd to pisanie.

Eugeniusz, a właściwie Eugeniusze noszą wiele twarzy. Światowid to przy nich ubożuchny krewny. Każda twarz anonimowa. Przyczepił się do mnie ten Eugeniusz, jak przysłowiowy rzep. A za nim przywędrowali pomniejsi depozytariusze krzywych prawd. Ania Wołosz nazywa takich delikwentów nocnymi rycerzami klawiatury. A to coś wpisze pod felietonem. A to ponarzeka na dłużyzny. A to chlapnie coś o megalomanii. A to mianuje siebie ofiarą. Jednym cięciem cyzelowanej uważności skreśli passusik o narcystycznym dyktatorze. Ni z gruszki, ni z pietruszki. Diabli wiedzą, co z tym robić. To cierpienie anemicznego polemisty jest przejmujące. Czekać tydzień na felieton, żeby machnąć kilka zdań, dmuchnąć w rurkę, przywołać bliźniaczych akolitów, upuścić nieco żółci i hibernować do czwartku. Ileż tam kłębi się emocji. Ileż reakcji pomiędzy neuronami. Bo Eugeniusz to człowiek renesansu. Zna się na wszystkim. Pod wszystko anonimowy pyszczek wciśnie. Nad wszystkim swoją flagę powiesi. Zawsze gotów jest zawołać: "Ceterum conseo Carthaginem esse delendam", co w wolnym tłumaczeniu znaczy: "Gdzie ty, Łukaszewski, tam ja, Eugeniusz". Taki to teraźniejszy Katon. Moralista bez właściwości. Arbiter brzydoty i parcianej retoryki. Czy to o Litwie, czy o Żerańskim, czy o Kurpiach, czy o grubodziobie, o mostach, krostach, treleach, morealch. Nie ma to żadnego znaczenia. Eugeniusz zawsze jest na posterunku. Takie ma widać osobiste Westerplatte. Po prostu, ekspert. Szara eminencja na hejterskim dworze. Znawca składni i metafor. Krytyk literacki na miarę Karola Samsela. Gdyby udało się chociaż pospierać o ważne sprawy. Poszukać inspiracji w odrębnym głosie. Ale nie o to chodzi. Nie w tym rzecz.

Jeden ze wspomnianych akolitów zdobył się na wyjątkową odwagę wobec której Rejtan to jedynie junior w pośledniej lidze. Pytał, oczywiście anonimowo, bo to jest odwaga anonimowa, czy były ktoś ma prawo krytycznie zerkać na dookolny świat? Mój Boże, to niemal reinkarnacja Wielkiego Inkwizytora. Jeszcze jeden Kurp Anonim, prestidigitator od siedmiu boleści. Eugeniusz to jednak jest Eugeniusz. Nie do zdarcia. Nie do podrobienia. Obrońca demokracji i zasad. Suwmiarkę przyłoży do każdego zdania. Wiadoma rzecz, po każdym zamordyzmie przychodzi odwilż. I teraz Eugeniuszowi przyszło na myśl przeżywać swoją wiosnę. Jedyną taką wiosnę w życiu. Nabrał wiatru w żagle. Przefiltrował płuca. Przebiegł przez gminę. Opatrzył poranionych przez poprzedni reżim. Ślady zbrodni zabezpieczył. Więzienne cegły pokruszył. Łagry przemienił w pomnik męczeństwa. Usypał kopiec pamięci. Chapeau bas. W sumie, to człowiek powinien się cieszyć. Tak różnie kończą dyktatorzy. Można było zawisnąć głową w dół. Albo stanąć przed plutonem egzekucyjnym w Górach Glebowskich. Pogrzebionym zostać na pobliskiej wydmie. Wszak przegranym tylko całun i milczenie. Ani słowa. Ani mru, mru! Bezcenny kapitel lepiej schować w piasek. Chyba że hołd w stronę Eugeniusza. Koniecznie, samokrytyka. Koniecznie, konstruktywna. Takie obywatelskie i zawodowe wyrzeczysko: "Niczego nie zrobiłem, z nikim nie rozmawiałem, nic po sobie nie zostawiłem. Na widok Eugeniusza się wzruszam! Niech żyje ten, który jest wyższy niż Himalaje, głębszy od oceanu, jaśniejszy od słońca. Nigdy mnie nie było. Na wieki wieków. Amen".

Szkoda słów. Pisałem o tym wiele razy. Oczywiście, nie można ustępować sieciowym prześladowcom. Polemika i hejt to zupełnie różne sprawy. Eugeniusz i akolici udają, że tego nie rozumieją. To jakieś stadne, brzydkie odruchy. Osaczyć, przestraszyć, strzelić za węgła, odhumanizować, nękać, mieszać fakty z kłamstwami. Powtarzać. Wracać. Tygodniami. Miesiącami. Po co? Nie wiem. I sadyzm, i masochizm w jakiejś przedziwnej, emocjonalnej konstelacji. Na naszych oczach umiera sztuka polemiki. Ze starych szkół jedna bierze górę: kłamać, kłamać, kłamać! Ale to szkoła brunatna. Najgorszej proweniencji. Tym skromnym felietonem kończę deprymującą przygodę z Eugeniuszem. I wszystkimi innymi Eugeniuszami. Podrzędnymi i nadrzędnymi hejterami. Niechaj oliwa powoli wypływa a młyny sprawiedliwości mielą, co miały mielić. Pozostać niewolnikiem grubiaństwa to jednak za dużo. Niepodobna słowem na bełkot odpowiadać. Jakoś strasznie mnie to znudziło. Znudziło i pomniejszyło. Światu potrzebne są dobre emocje. Potrzebna jest prawda. Szczera intencja. Nurkujcie dalej w tej mętnej sadzawce. Już nie odpowiem na te prymitywne zaczepki. To zupełnie jałowe zajęcie. Ale na zawsze, bez odwołania, biorę stronę prześladowanych, nękanych, osaczanych, poniżonych. Wiem aż za dobrze jakimi jesteście barbarzyńcami. Zawsze będziecie mieć we mnie zaprzysięgłego przeciwnika. Brakuje wam, Eugeniusze, honoru, kultury, smaku i moralnego kręgosłupa. Tak wiele was drażni, tak niewiele zachwyca. Kto pod kim dołki kopie ten sam w nie wpadnie. Cóż, to będzie za piękna katastrofa.

Chcecie krócej? Proszę bardzo. Ale tak prywatnie, zupełnie prywatnie, by siebie i nikogo nie narażać na waszeciów grzęzawisko. Trochę jak Kmicic, trochę jak Tuwim. Może nie wprost, bo obowiązuje nauczycielski etos. Józek Białowąs zwykł powtarzać, że "z panem po pańsku, z chamem po chamsku". Nie będziemy jednak strzelać do wróbli z Grubej Berty. W każdym razie Eugeniuszu, na próżno spodziewałeś się repliki. Nie dam Ci prztyczka ani klapsa. Nawet psa, Bogu ducha winnego, nie przywołam, bo byłby to zawstydzający mezalians. Powiadasz, zbyt krótko? Zbyt enigmatycznie? Wierszyk Tuwima łatwo doczytać. Miłej lektury. Powiadała kochana babcia Emilka: "Jeszcze się taki nie urodził, co by wszystkim dogodził". A babcie wiedzą lepiej. I są szczere. I mają dobrą twarz. Jedną, jedyną. Własną. Nigdy zakwefioną przed spojrzeniem szczerego rozmówcy.

 

O autorze

Dariusz Łukaszewski - nauczyciel, historyk, samorządowiec, współtwórca kadzidlańskiego gimnazjum, pomysłodawca serii wydawniczej "Biblioteczka Kurpiowska", teksty publikował w pismach "Pracowni", "Sycyna", "Już jest jutro", "Tygodnik Ostrołęcki", "Kresy", "Czas Kultury", "Przydroża", autor książek poetyckich oraz eseistycznych, organizator wielu przedsięwzięć kulturalnych, spotkań autorskich, konferencji, popularyzator kultury i tradycji kurpiowskiej oraz idei dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Z Jego inicjatywy Gmina Kadzidło nadawała cenione tytuły Honorowego Obywatela, połączone z Nagrodą Kurpiowskiego Nepomuka.

Więcej felietonów w dziale Mało obiektywnie.

 

 

Wyświetleń: 2570

komentarze: 17

08:15, 13.03.2025r.