Aktualności

Co włożyć do święconki? Poznajcie symbolikę koszyczka wielkanocnego

Święcenie pokarmów to ważny element świąt Wielkiej Nocy. Ze święconką idziemy do kościołów w Wielką Sobotę. Co do niej wkładamy? Co ciekawe, właściwie w całej Polsce to samo. Sprawdźcie, aby dobrze przygotować pokarmy w koszyczku.

Święcenie pokarmów w Wielką Sobotę - jak każda tradycja - ewoluowała od wieków, ale nie ma tu dużych regionalnych tradycji. W całej Polsce jest niemal identycznie.

Reklama

Jak czytamy w artykule "Co do koszyczka i dlaczego?" Małgorzaty Jaszczołt z Państwowego Muzeum Etnograficznego, podstawowymi, symbolicznymi produktami wkładanymi w Polsce do święconki stała się "kanoniczna siódemka": baranek (z ciasta lub cukru, rzadziej z masła), jajka, sól, chleb, chrzan, wędlina (najczęściej szynka lub kiełbasa) i ciasto (wielkanocna baba).

Jaka jest ich symbolika?

Baranek jest znakiem Chrystusa Zmartwychwstałego, (Chrystus jest nazywany Barankiem Bożym) uosabia triumf życia nad śmiercią. To także symbol przypisywanej temu zwierzęciu łagodności, znak niewinności Syna Bożego i złożonej przez niego ofiary krzyża. Wierzono, że baranek wielkanocny zapewni domownikom przychylność sił natury i ochroni przed klęskami.

Jajko jest symbolem prapoczątku i nowego, odradzającego się cyklicznie wiosną życia, triumfu życia nad śmiercią, znakiem miłości, a także oznaką płodności. W święconce występują jako symbol Chrystusa Zmartwychwstałego i obietnicy życia wiecznego. Wierzono, że dzielenie się jajkiem umacniania więzi rodzinne i korzystnie wpływa na relacje między najbliższymi.

Chleb symbolizuje w tradycji chrześcijańskiej Ciało Chrystusa. Jest pokarmem niezbędnym do życia, dlatego jest symbolem godności człowieka, dostatku, obfitości i sytości. Włożony do koszyczka wielkanocnego ma gwarantować dobrobyt i pomyślność.

Sól to minerał, bez którego nie ma życia, dzięki swoim właściwościom konserwującym chroni pokarmy przed zepsuciem. Symbolizuje oczyszczenie i prawdę, stałość życia duchowego, harmonię między Bogiem i człowiekiem. Dawniej wierzono, że sól ma moc odstraszania złych mocy i sił nieczystych, chroni przed chorobami.

Chrzan w tradycji ludowej znamionuje tężyznę fizyczną, krzepę i witalność. Jest znakiem pokonania goryczy męki Zbawiciela, symbolizuje zwycięstwo nad żalem, jaki towarzyszył męce Jezusa. To jego ostry smak i zdolność wyciskania łez sprawiły, że stał się symbolem Męki Pańskiej. Jego obecność bywa tłumaczona niekiedy jako pamiątka żydowskiego obrzędu spożywania gorzkich ziół z barankiem.

Wędlina jest nawiązaniem do baranka, którego Izraelici zabijali i spożywali w gronie rodziny w święto Paschy. Przed laty, gdy mięso spożywano sporadycznie, ponieważ nie było dostępne na co dzień, uchodziło za oznakę dostatku. Wędlina w koszyczku ma zapewnić zdrowie, bogactwo, dobrobyt i dostatek całej rodzinie.

Wielkanocna baba reprezentuje umiejętności gospodyni, jej zaradność, a zarazem powodzenie i dostatek. By baba przyniosła pożądany skutek powinna być wyrośnięta - nieudane wielkanocne baby zwiastowały nieszczęście.

Reklama

Zgodnie z tradycją, poświęconych pokarmów nie można jeść do czasu wielkanocnego śniadania, które powinno się odbyć najwcześniej po porannej rezurekcji.

W parafiach Ostrołęki oraz w gminach naszego powiatu, wierni, z koszyczkami udają się w Wielką Sobotę do kościoła, gdzie kapłan święci pokarmy. W naszym regionie cały czas kultywowana jest także tradycja, że to ksiądz przyjeżdża święcić pokarmy - mieszkańcy przynoszą je do miejscowych szkół czy świetlic.

A co wy wkładacie do wielkanocnych koszyczków. Zachęcamy do dzielenia się zdjęciami waszych święconek w komentarzu na naszym Facebooku.

Opracowano na podstawie: Małgorzata Jaszczołt, "Co do koszyczka i dlaczego?", dostęp: https://ethnomuseum.pl/blog/co-do-koszyczka-i-dlaczego

komentarze: -

09:31, 29.03.2024r.