Aktualności

Schrony "Lasa" miały być ważnym miejscem pamięci historycznej. Są w rozsypce (zdjęcia)

Otwarto je z wielką pompą trzy lata temu. Miały być ważnym miejscem pamięci historycznej, odwiedzanym nie tylko przez młodzież szkolną, ale także turystów z zagranicy. Dziś już prawie nikt tam nie zagląda. Historyczne schrony w Piaseczni (gm. Kadzidło) niszczeją i wymagają pilnego remontu.

Schrony są cichym świadkiem dramatycznych losów garstki partyzantów, którzy musieli stawić opór o wiele potężniejszemu najeźdźcy.

Reklama

25 czerwca 1948 roku 50 plutonów i cztery samoloty, czyli około 1500 członków Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego zaatakowało ukrywającą się w okopie w Piaseczni kilkuosobową grupę żołnierzy NZW, w tym dwie kobiety i dziecko. Wobec miażdżącej przewagi agresora partyzanci musieli się poddać. Dla zachowania pamięci o bohaterskiej walce żołnierzy padł pomysł, aby historyczne miejsce odrestaurować.

Wielkie otwarcie

W czerwcu 2019 roku do lasu w miejscowości Piasecznia między Glebą, a Kierzkiem w gminie Kadzidło przyjechał ksiądz biskup Stanisław Stefanek oraz delegacja Instytutu Pamięci Narodowej. Na miejscu były także grupy rekonstrukcyjne, weterani wojenni i zaproszeni goście. Wszyscy brali udział w uroczystości otwarcia odnowionych schronów Komedny XVI Okręgu Narodowego Zjednoczenia Wojskowego.

Patriotyczna uroczystość rozpoczęła się mszą polową. Po nabożeństwie dokonano uroczystego przecięcia wstęgi odrestaurowanych partyzanckich okopów, a następnie grupa rekonstrukcyjna odtworzyła walkę w obronie schronów, którą partyzanci stoczyli pod przywództwem por. Józefa Kozłowskiego "Lasa". Na cześć bohaterów wystrzelono salwy honorowe.

Reklama

Wydarzeniu towarzyszyła także gra terenowa pt. "Obława na Las". Gra była wydarzeniem turystyczno-rekreacyjnym i kulturalnym z elementami rekonstrukcji historycznej i pedagogiki przygody. W założeniu, schrony miały być odwiedzane przez młodzież szkolną, harcerską, a także przez turystów krajowych i zagranicznych.

Wstęgę podczas otwarcia schronów przecinali m.in. poseł Arkadiusz Czartoryski i Piotr Liżewski.

Historyczne miejsce niszczeje

Od uroczystego otwarcia odrestaurowanych schronów wkrótce minie trzy lata. Otwarty z wielką pompą obiekt niszczeje. Schrony w Piaseczni są w złym stanie i obecnie nie mogą być odwiedzane przez zwiedzających. Fragmenty korytarzy schronów zawaliły się, przejście utrudniają powalone kłody, które odpadły ze ścian. Teren ogrodzono taśmą, ponieważ poruszanie się po nim może być niebezpieczne. Miejsce pamięci historycznej jest zaniedbane. Obiekt wygląda jakby nikt od dawna się nim nie interesował i nie dbał o jego konserwację.

Reklama

Kto opiekuje się schronami?

Kto sprawuje pieczę nad niszczejącym obiektem? Schrony znajdują się na terenie należącym do Lasów Państwowych. Według informacji przekazanych przez rzecznika Nadleśnictwa Myszyniec nadzór nad nimi sprawuje Towarzystwo Ochrony Dziedzictwa Kurpiowszczyzny., które zainicjowało ich odrestaurowanie.

- Właścicielem terenu, na którym znajdują się schrony są Lasy Państwowe. Nadzór nad nimi sprawuje Towarzystwo Ochrony Dziedzictwa Kurpiowszczny im. Adama Chętnika, które je odnowiło. Wiem, że mają plany je znów odbudować, bo one częściowo już się zawaliły. Nadleśnictwo się tym nie zajmuje - powiedział Stanisław Lipka, rzecznik prasowy Nadleśnictwa Myszyniec.

Skierowaliśmy do Towarzystwa Ochrony Dziedzictwa Kurpiowszczyzny im. Adama Chętnika pytania dotyczące schronów w Piaseczni. Organizacja przyznaje, że to ona zainicjowała projekt odbudowy schronów i wciąż się nimi interesuje, pomimo iż obiekt nie jest już pod ich opieką.

- Prawdą jest, że to my - Towarzystwo Ochrony Dziedzictwa Kurpiowszczyzny, zainicjowaliśmy odbudowę schronów partyzanckich w lasach koło Gleby/Kierzka i swój projekt zrealizowaliśmy, przy pomocy finansowej z różnych źródeł, w tym Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W założeniu, schrony miały być odwiedzane przez młodzież szkolną, harcerską, a także przez turystów krajowych i zagranicznych - poinformował Mieczysław Olender z Towarzystwo Ochrony Dziedzictwa Kurpiowszczyzny.

Mieczysław Olender podaje, że organizacja pozyskała pieniądze na remont obiektu oraz znalazła firmę, która miała się tym zająć. Niestety z uwagi na dużą ilość zleceń przedsiębiorstwo nie wywiązało się ze swojego obowiązku.

Schrony w Piaseczni niszczeją. Przejście przez korytarze uniemożliwiają belki, które odpadły ze ścian:

Schrony w rękach Muzeum Żołnierzy Wyklętych?

Janusz Kotowski, dyrektor Muzeum Żołnierzy Wyjętych na łamach "Naszego Dziennika" mówił o planach przejęcia schronów w Piaseczki przez prowadzoną przez niego placówkę. Gazeta informowała, że trwają działania umożliwiające wydzierżawienie od Lasów Państwowych terenu dawnych bunkrów Narodowego Związku Wojskowego w okolicach Ostrołęki. Byłaby to terenowa ekspozytura muzeum prezentująca życie Żołnierzy Wyklętych.

- Wystąpiliśmy z inicjatywą, żeby od Lasów Państwowych przejąć historyczne miejsce związane z kpt. Józefem Kozłowskim "Lasem", znanym w naszym regionie. To historyczne miejsce znajduje się ponad 20 km od Ostrołęki. Formacje komunistyczne w 1948 r. zaatakowały tę siedzibę sztabu 16 Okręgu Narodowego Zjednoczenia Wojskowego i pojmano wówczas kapitana "Lasa", który po haniebnym procesie został rok później zamordowany na ul. Rakowieckiej w Warszawie - mówił Janusz Kotowski dla "Naszego Dziennika".

Od Mieczysława Olendra z Towarzystwa Ochrony Dziedzictwa Kurpiowszczyzny dowiedzieliśmy się, że schrony już trafiły pod opiekę Muzeum Żołnierzy Wyklętych.

- Obecnie schrony przekazane zostały Muzeum Żołnierzy Wyklętych w Ostrołęce, stały się filią tego muzeum - powiedział nam Olender.

Próbowaliśmy potwierdzić tę informację u źródła. Podjęliśmy próby telefonicznego skontaktowania się z dyrektorem MŻW.

- Szef poinformował, że nie będzie udzielał wywiadu - usłyszeliśmy w sekretariacie.

Pytania o dalsze losy schronów skierowaliśmy zatem drogą e-mailową do Muzeum Żołnierzy Wyklętych oraz do Ministerstwa Kultury Dziedzictwa Narodowego i Sportu. Czekamy na odpowiedź.

Muzeum Żołnierzy Wyklętych organizuje pod koniec czerwca rajd rowerowy do schronów w Piaseczni. Co odwiedzający będą tam oglądać? Tego do końca nie wiadomo, bo do ogrodzonych taśmą, zniszczonych schronów nie można wejść. Do tematu będziemy wracali.

Zobacz zdjęcia:
Schrony w Piaseczni

Więcej zdjęć: Schrony w Piaseczni